Ngôi nhà chung của người lao động Quảng Ninh

Tự hào là một trong những cái nôi ra đời của giai cấp công nhân Việt Nam, hàng ngũ công nhân, viên chức lao động (CNVCLĐ) tỉnh Quảng Ninh phát triển không ngừng về số lượng, nâng cao về chất lượng, đa dạng về cơ cấu. Kế thừa, phát huy truyền thống "kỷ luật và đồng tâm", LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh ngày càng có nhiều đổi mới, sáng tạo, xây dựng nên ngôi nhà chung của gần 111 nghìn sum họp, người lao động, cán bộ công đoàn vùng mỏ anh hùng. Điểm đến tin cẩn 6 giờ 30 phút chiều, những căn phòng làm việc trong hội sở LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh vẫn sáng đèn. Phó ban Chính sách pháp luật Đỗ Văn Khánh nói vui: Chúng tôi là những người đấu tranh với chủ sử dụng cần lao, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động (NLĐ), trong đó có tăng lương, giảm giờ ca, kíp nhưng lại chính là những người "tự" vi bất hợp pháp lệnh lao động. Anh Khánh đãi đằng: "Không làm ngoài giờ sao được khi trong vòng năm năm trở lại đây, công đoàn các cấp tỉnh Quảng Ninh hấp thụ, tham dự giải quyết 350 đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố giác của CNVCLĐ. Khối lượng, cường độ cần lao của cán bộ công đoàn nhiều, nhưng chúng tôi thấy vui, bởi NLĐ tin tức, gửi gắm và tìm đến, tức là chúng tôi còn phải vậy, thay hơn nữa để hoàn thành tốt sứ mạng của mình". Quá trình tái cấu trúc doanh nghiệp (DN) quốc gia, chuyển đổi mô hình hoạt động tại Quảng Ninh thời kì qua diễn ra mạnh, nảy sinh những bất cập trong thực hành chế độ chính sách, giải quyết việc làm cho NLĐ, dẫn đến đơn thư khiếu nại, tố cáo tranh chấp cần lao tăng. Nội dung đơn thư cốt liên quan đến quan hệ cần lao giữa người sử dụng cần lao với NLĐ và tập thể NLĐ. Trong đó, nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài. Túc trực LĐLĐ tỉnh đã trực tiếp chỉ đạo các cấp công đoàn, một số ban của LĐLĐ phân công cán bộ thông thạo pháp luật, có năng lực kinh nghiệm tham dự giải quyết khiếu nại, tố cáo. Những vụ việc phức tạp, Ban lãnh đạo LĐLĐ phải trực tiếp tranh thủ sự ủng hộ của các cấp ủy đảng, chính quyền, ban, ngành chuyên môn, kể cả các đại biểu Quốc hội để thu thập thông báo, tài liệu tìm cách giải quyết các vụ việc phức tạp. Chúng tôi tìm đến Trường măng non Hạ Long, nơi có ba cô giáo trong tổng số 40 phụ thân măng non hiệp đồng của tỉnh đồng loạt gửi đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng trong đó có LĐLĐ tỉnh. Cô giáo Phạm Thị Lụa cho biết: Từ khi chúng tôi vào ngành, chỉ biết làm việc, nhận lương. Chỉ đến khi một số chị là đồng nghiệp về nghỉ chế độ, nhận sổ hưu mới tá hỏa khi Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh chỉ cho hưởng chế độ BHXH bắt đầu từ tháng 4-1993, với lý do trước thời điểm đó chúng tôi chưa được tuyển dụng vào biên chế quốc gia, trong khi Phòng Giáo dục và Đào tạo đô thị không chứng minh được đã đóng BHXH cho chúng tôi". Sau khi nhận được đơn kiến nghị, LĐLĐ tỉnh tức thời vào cuộc, phối hợp các cơ quan chức năng giải quyết. Có thể nói, vụ việc này khá phức tạp, mất nhiều thời kì giải quyết, bởi sự việc xảy ra đã lâu, quá trình lưu trữ hồ sơ tài liệu của các cơ quan có hệ trọng không đầy đủ, những người có trách nhiệm hầu hết đã chuyển công tác. Cô Hiệu trưởng Trường mầm non Hạ Long Phạm Thị Hải san sẻ: thời gian đó, cán bộ công đoàn ngành giáo dục cùng cán bộ LĐLĐ tỉnh đi lại không biết bao nhiêu lần xuống cơ sở gặp các chị, lắng nghe tâm can, ước muốn. Cùng dự họp bàn với các cơ quan chức năng, giải quyết các vấn đề nảy sinh rất nặng nhọc. Cuối cùng, tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định trợ cấp một lần cho số năm công tác trước tháng 4-1993 được ghi trong sổ BHXH, nhưng không được xác định là thời kì đóng BHXH cho 40 ba với tổng số tiền tương trợ khoảng 1,1 tỷ đồng. Có thể nói đây là một chấm dứt có hậu làm nhẹ lòng bao nhiêu người liên can đến vụ khiếu nại kéo dài. Chị Lụa cho biết: "Dẫu có muộn nhưng kết quả này đã khiến chúng tôi được yên ủi, cho chúng tôi niềm tin vào sự công tâm, trách nhiệm, chia sẻ của lãnh đạo các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò của công đoàn với NLĐ". Năm 2011, LĐLĐ tỉnh lại thêm một lần nữa "nổi sóng" khi 53 CBCNVC thuộc Công ty quản lý cầu phà Quảng Ninh cùng ký vào đơn kiến nghị gửi trực tiếp chủ toạ LĐLĐ tỉnh, đại biểu QH tỉnh Quảng Ninh khóa 12 Đỗ Thị Lan. Nội dung đơn kiến nghị công đoàn đứng ra giải quyết tiền chế độ lao động dôi dư. Anh Khánh nhớ lại: Sau khi tiếp thụ sự chỉ đạo của Ban Thường vụ, chúng tôi gấp rút tiến hành nghiên cứu tài liệu, văn bản làm mướn văn gửi UBND tỉnh, Tổng LĐLĐ Việt Nam kiến nghị về việc tham dự giải quyết đơn của số người lao động này. Tình hình lúc đó rất găng, NLĐ tụ hợp đòi công ty phải có câu giải đáp thỏa đáng. Lãnh đạo công ty phải rứa cùng công đoàn các cấp họp bàn, vận động NLĐ bình tĩnh chờ đợi. LĐLĐ tỉnh cũng kịp thời tư vấn cho UBND tỉnh họp liên ngành Sở cần lao - Thương binh và từng lớp, tài chính, lãnh đạo công ty... Chung cuộc, 53 CNLĐ đã được nhận số tiền gần 3,7 tỷ đồng, ứng dụng theo Nghị định 91/CP. Để đạt được kết quả giải quyết các vụ việc trong thời kì ngắn nhất, hiệu quả nhất, LĐLĐ tỉnh chủ động kết hợp các ban, ngành can dự, nhất là Sở cần lao - Thương binh và từng lớp, theo đuổi vụ việc đến cùng. Có những vụ việc phức tạp, cán bộ công đoàn không quản khó khăn, thời tiết, đi lại nhiều ngày, nhiều lần mới tiếp xúc được với người sử dụng cần lao, vừa thuyết phục, vừa cương quyết bảo vệ NLĐ theo đúng pháp luật, bám sát cơ sở không kể ngoài giờ, ngày nghỉ, giải quyết dứt điểm vụ việc. Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh Đỗ Thị Lan biết: "Nhiều vụ việc, Ban Thường vụ chỉ đạo các ban chức năng chủ động nghiên cứu văn bản, luật pháp, sát cánh cùng công đoàn cơ sở trực tiếp hội thoại với người sử dụng lao động (NSDLĐ), giải quyết được quyền lợi cho tập thể và NLĐ, không gây căng thẳng kéo dài, đạt hiệu quả mà vẫn giữ được mối quan hệ lao động hài hòa. NSDLĐ thật sự cảm ơn tổ chức công đoàn, còn NLĐ lại nao nức, tin cậy vào pháp luật bởi cách giải quyết thỏa đáng, thấu tình đạt lý của cơ quan nhà nước có sự tham gia tích cực của công đoàn". Có thể kể đến một đôi kết quả đáng ghi nhận khác như: LĐLĐ tỉnh đề nghị cấp từ Quỹ hỗ trợ xếp đặt doanh nghiệp của T.Ư cho Công ty TNHH một thành viên Cầu đường bộ I Quảng Ninh giải quyết chế độ dôi dư cho 31 CNLĐ tại Trạm thu phí km 58 Đông Triều, số tiền 857 triệu đồng. Giải quyết chế độ BHXH cho 19 cán bộ quản lý đã nghỉ hưu của Công ty Than Vàng Danh được hưởng lương hưu mới và truy lãnh hơn 300 triệu đồng. Giải quyết việc nợ lương và BHXH bảy tháng của 51 CNLĐ Công ty Cổ phần Du lịch Bái Tử Long, huyện Vân Đồn. Với những thế không ngừng, năm năm qua, bằng sự đồng tâm và hợp lực của tập thể lãnh đạo, cán bộ công đoàn đã đương đầu, bảo vệ để 37 NLĐ được trở lại làm việc, 40 người được hạ mức kỷ luật, hàng nghìn NLĐ được giải quyết các lợi quyền khác. Trong hai năm 2010 và 2011, LĐLĐ tỉnh hấp thụ, chủ động nghiên cứu chế độ chính sách, tham dự với UBND tỉnh, các cơ quan chức năng của T.Ư, địa phương, doanh nghiệp giải quyết dứt điểm 28 đơn thư, đem lại quyền lợi cho 492 người với số tiền hơn 10 tỷ đồng. Để có thể giải quyết hiệu quả 22 vụ ngừng việc tập thể, bãi công, LĐLĐ tỉnh cùng công đoàn cấp trên cơ sở luôn có mặt kịp thời nắm bắt, tham gia giải quyết dứt điểm. Trổi là cuộc bãi khoá có thuộc tính phức tạp của gần hai nghìn công nhân chi nhánh Công ty giày Sao Vàng (Uông Bí). Sau khi thương lượng, chủ doanh nghiệp đã đồng ý giải quyết các lợi quyền cho NLĐ, tăng thêm 300 nghìn đồng/tháng/người cho các khoản phụ cấp. Kết quả của vụ việc này đã được vận dụng giải quyết ở các chi nhánh cùng công ty tại các tỉnh, đô thị khác đang xảy ra bãi công. Tổ ấm của người lao động Công đoàn các cấp tỉnh Quảng Ninh thời kì qua đã có nhiều nội dung, hình thức đa dạng phong phú chăm lo đời sống CNVCLĐ, nhưng "Mái ấm công đoàn" thật sự là phong trào có sức lan tỏa, có ý nghĩa nhân bản, để lại ấn tượng tốt đẹp trong sum họp và toàn tầng lớp. Khó có thể mô tả hết niềm vui, hạnh phúc của những gia đình CNVCLĐ, nhất là cần lao nữ có tình cảnh đặc biệt khó khăn, khi nhận sự hỗ trợ từ chương trình "Mái ấm công đoàn". Chúng tôi cùng hàng ngũ cán bộ công đoàn tỉnh đến thăm ngôi nhà mới khang trang của mẹ con chị Vũ Thị Lý, ở số 239 thôn Rặng Thông, thị trấn Quảng Yên (Yên Hưng, Quảng Ninh). Chồng chị Lý là công nhân lực ty quản lý khai phá hồ Yên Lập đã mất vì tai nạn giao thông, để lại cho chị hai đứa con thơ trong căn nhà lúc nào cũng như sắp đổ sập xuống. Trời nắng còn đỡ, trời mưa, nước từ trên đường tràn vào ngập lưng nhà, giường chiếu, bàn học của các con chị ngập sũng trong nước. Với đồng lương công nhân lực ty cổ phần xuất khẩu Thủy sản 2, vỏn vẹn hai triệu đồng, chắt chiu tiện tặn lắm cũng chỉ đủ tiền nộp phí cho hai đứa trẻ cùng những bữa cơm dưa, cà. Chị Lý từng nghĩ mình chẳng bao giờ được ở trong căn nhà cao ráo và ấm cúng như hiện. Khi được LĐLĐ tỉnh Quảng Ninh tương trợ 15 triệu đồng, mẹ đẻ chị Lý quyết định sang tay sổ đỏ 60 m2 đất để chị xây nhà. Với số tiền tương trợ, cộng với sự góp sức của hai bên nội, ngoại, chị Lý xây được căn nhà với tổng kinh phí 60 triệu đồng. Chị Lý chỉ là một trong gần 500 NLĐ có tình cảnh khó khăn trong tỉnh nhận "Mái ấm công đoàn", được cất lên từ tình nghĩa của Công đoàn tỉnh Quảng Ninh, với tổng số tiền gần chín tỷ đồng. Việc làm đầy tính nhân bản cao cả này đã nhân lên những niềm tin, hy vọng cho hàng trăm công nhân có cảnh ngộ khó khăn trong tỉnh. Một "điểm sáng" trong chăm lo đời sống thiết thực cho NLĐ chính là phong trào kêu gọi ủng hộ, quyên thông qua nguồn Quỹ quốc gia giải quyết việc làm và các quỹ tầng lớp khác, góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt, tạo thêm công ăn việc làm, tăng thu nhập, giảm bớt khó khăn trong cuộc sống của hàng chục nghìn CNVCLĐ. Dù mới thành lập được hai năm nhưng thời gian qua, Quỹ hỗ trợ vốn cho CNLĐ nghèo tỉnh Quảng Ninh đã trở thành "ngân hàng" tin cậy của hơn 2.100 lượt CNVCLĐ tiếp cận nguồn vốn gần 25 tỷ đồng. Số tiền này giúp NLĐ cải thiện điều kiện sinh hoạt, mua sắm trang thiết bị, dụng cụ phục vụ công tác, phát triển kinh tế gia đình. Bên cạnh đó, các cấp công đoàn đã tổ chức thăm hỏi, trợ cấp khó khăn cho hơn 50 nghìn lượt CNVCLĐ ốm đau, tai nạn lao động, tương trợ tiền tàu xe cho NLĐ về quê ăn Tết với số tiền gần 16 tỷ đồng. Đây là những việc làm thiết thực đồng hành cùng DN và NLĐ vượt khó, góp phần nâng cao vị thế công đoàn. Đặng Thanh Hà