Thứ Tư, 31 tháng 7, 2013

Bảo hiểm y tế nội dung và bài toán dinh dưỡng điều trị

Thiếu dinh dưỡng, thừa nguy cơ

Bị bệnh tim tái phát sau khi thay van hai lá, bệnh nhân Phan Thị Bòn (42 tuổi, ngụ tại Vĩnh Long) phải vào Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy điều trị. Sau khi được hội chẩn, chị Bòn được thầy thuốc chỉ định giải phẫu. Tuy nhiên, do ăn uống không đủ chất, bệnh nhân như da bọc xương. Chị Bòn lại phải nối qua một ca đại phẫu nên các bác sĩ ở BV Chợ Rẫy đã mời bác sĩ chuyên về dinh dưỡng tìm biện pháp nâng cao thể trạng cho chị để có hướng điều trị tốt nhất. Các bác sĩ dinh dưỡng đã chỉ định chị Bòn phải dùng sữa dinh dưỡng đặc biệt, năng lượng cao. Nhưng do tình cảnh kinh tế khó khăn, chị Bòn không thể thực hành theo chỉ định. Bởi vậy, dù kết quả giải phẫu tốt, nhưng do bị suy dinh dưỡng quá lâu, nên sức khỏe của chị Bòn hồi phục chậm. Cũng may, sau đó vài ngày, bộ phận công tác từng lớp đã liên can được với nhà tài trợ giúp đỡ chị Bòn mỗi ngày ba chai sữa đặc biệt để bồi dưỡng. Chỉ sau một tuần uống sữa, sức khỏe của chị Bòn tiến triển tốt hơn.

Bệnh nhân N.V.Đ. (52 tuổi) từng sang một phen thập tử nhất sinh vì thiếu dinh dưỡng trong quá trình điều trị. Anh Đ. Bị đa chấn thương do tai nạn giao thông và được chuyển vào bệnh viện cấp cứu. Sau một tuần được phẫu thuật, anh Đ. Bị sụt 4kg. Ngoài việc các vết thương do tai nạn, vết thương sau mổ khó hồi phục, anh Đ. Còn đối diện với nguy cơ bị nhiễm trùng, biến chứng sau mổ. BV địa phương đã chuyển anh đến BV Chợ Rẫy. Cùng với các biện pháp điều trị như kháng sinh, dẫn lưu, thăng bằng điện giải… các bác sĩ BV Chợ Rẫy đã bổ sung dinh dưỡng cho bệnh nhân N.V.Đ. Bằng cách nuôi ăn bằng tĩnh mạch kết hợp với nuôi ăn bằng đường ruột. Nhờ đó, chỉ sau ba tuần điều trị ngoại khoa, kháng sinh và dinh dưỡng, sức khỏe bệnh nhân Đ. Đã ổn định.

Chỉ tính riêng tại BV Chợ Rẫy, có tới gần 40% bệnh nhân nhập viện bị suy dinh dưỡng nặng. BV Từ Dũ kết nạp nhiều trường hợp trẻ sinh non, bệnh lý… Mỗi ngày có hơn 100 trẻ lọt lòng thiếu tháng, nhẹ cân, bị bệnh lý phải dùng chế độ dinh dưỡng đặc biệt (sử dụng sữa thủy phân, sữa năng lượng cao...). Chỉ tính riêng sáu tháng đầu năm 2013, BV Từ Dũ có 3.274 trẻ sinh thiếu tháng, nhẹ cân được sử dụng chế độ dinh dưỡng đặc biệt. Theo BS Nguyễn Từ Anh, quyền Trưởng khoa lọt lòng BV Từ Dũ, với những trẻ thiếu tháng, sinh non nhẹ ký, hoặc với những trường hợp trẻ không bú được sữa mẹ do bệnh lý, do mẹ không có sữa hoặc mẹ bị mắc bệnh lây nhiễm (HIV, viêm gan siêu vi cấp), nếu không dùng sữa đặc biệt thì chẳng những kết quả điều trị kém mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ về sau. Suy dinh dưỡng, trẻ bị còi cọc, chậm phát triển về hình thể, trí óc phát triển kém… Tuy nhiên, hiện BHYT vẫn chưa thanh toán khoản sữa đặc biệt cho trẻ sơ sinh thiếu tháng nhẹ cân, trẻ mắc bệnh lý về tiêu hóa. Nếu các BV không đủ sức hỗ trợ, gia đình không đủ điều kiện thì các cháu sơ sinh thiếu tháng sẽ chịu nhiều thiệt thòi.

Ghi nhận tại nhiều BV lớn, như Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2, Chấn thương chỉnh hình, Ung Bướu, Bình Dân… nhiều trường hợp bệnh nhân có chỉ định sử dụng dinh dưỡng theo chế độ điều trị, nhưng không đủ khả năng.

Bảo hiểm y tế cần có những chính sách tương trợ dinh dưỡng cho người bệnh

Lời giải thuyết phục

TS-BS Lưu Ngân Tâm, Chủ tịch hội Dinh dưỡng lâm sàng TP.HCM, Trưởng khoa Dinh dưỡng BV Chợ Rẫy cho rằng, dinh dưỡng trong điều trị là một trong những nguyên tố quan yếu ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng và hiệu quả điều trị. Khi người bệnh bị suy dinh dưỡng, nguy cơ nhiễm trùng sẽ tăng, các biến chứng hậu phẫu tăng, thời gian nằm viện dài hơn, phí tổn điều trị tăng. Do đó, không nên đơn giản hóa và xem nhẹ vấn đề dinh dưỡng điều trị. Bởi khi bị bệnh, khả năng ăn uống của người bệnh kém do nhiều nhân tố tác động: tâm lý, môi trường, thuốc, bệnh lý vì giải phẫu… Bên cạnh đó, người mắc bệnh thì thân đòi hỏi một nguồn năng lượng cao để có thể tạo ra kháng thể cũng như năng lượng để tái tạo, phục hồi những tổn thương. Trong những trường hợp bệnh nhân phải phẫu thuật lớn hoặc sử dụng những hóa chất, phóng xạ, nếu người bệnh không đủ dinh dưỡng, năng lượng và vi chất để sinh tồn, phòng ngự cho cơ thể thì sẽ khó đáp ứng với thuốc, khó lành vết thương và dẫn tới nhiều nguy cơ biến chứng. Điều đáng tiếc là BHYT hiện chỉ chi trả cấp dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch (vì nó được xếp vào danh mục thuốc như đạm, dịch truyền), trong khi sữa đặc biệt thì không.

Các chuyên gia dinh dưỡng đã làm một bài tính đơn giản: nếu so sánh, một chai đạm, dịch truyền có giá từ 50.000 - 80.000đ, nhưng chỉ cung cấp được 100-200kcal. Trong khi đó, nếu nuôi bằng sữa đặc biệt với giá chỉ vài chục ngàn đồng thì có thể cung cấp từ 300-500kcal. Ngoài ra, trong sữa còn có nhiều vi chất dinh dưỡng, đạm, chất béo, cũng như các vitamin, khoáng chất khác. Rõ ràng, việc nuôi ăn bằng chế độ dinh dưỡng điều trị theo đường ruột có lợi hơn hẳn nuôi ăn qua tĩnh mạch cả về kinh tế lẫn hiệu quả điều trị.

TS-BS Lưu Ngân Tâm cho rằng, BHYT cần có những chính sách tương trợ dinh dưỡng cho người bệnh như: tương trợ phần uổng chênh lệch giữa bữa ăn thường ngày với chế độ dinh dưỡng điều trị như cách làm của nhiều nước tiên tiến. Hoặc BHYT nên tính vào phí tổn khi bán bảo hiểm để có thể chi trả điều trị trọn gói cho bệnh nhân, bao gồm cả điều trị lẫn dinh dưỡng. Như vậy, không chỉ có lợi cho người bệnh mà bác sĩ, BV cũng thuận lợi hơn, cơ quan bảo hiểm cũng nhẹ gánh tổn phí điều trị.

TIẾN ĐẠT