Chủ Nhật, 28 tháng 7, 2013

Huế, viết cho nỗi nhớ - Kỳ 1: Kinh thành như một chiếc... bánh chưng

Kinh kì như một chiếc... Bánh chưng

Em đến với Huế vào một ngày nắng đẹp. Một ngày mà trước đó, trên đài dự báo thời tiết, người ta còn thông tin "mưa to đến rất to, có nơi có dông".

Anh bạn gọi điện hỏi thăm, em cười bảo: “Không sao, em sẽ mua một cái ô mang theo, cầm ô đi dạo bên bờ sông Hương cũng thích lắm”. Anh trêu: “Thôi đừng xài ô, em đội nón lá mặc áo mưa đi, rất phá cách”, kèm theo đó là tiếng cười đượm mùi… giảo hoạt .

Trời thương em, không khiến em phải mặc áo tơi.

"Bò" đội nón đi... Du lịch

Chẳng hiểu sao, nói đến đế đô Huế em đột nhiên can dự đến… chiếc bánh chưng. Vòng tường thành trước tiên của kinh kì được ví như lá bánh. Ta sẽ thấy thảy phần gạo nếp màu

Muốn đi vào Hoàng thành trước tiên phải đi qua cổng Ngọ Môn. Ngọ ở đây không mang nghĩa giờ ngọ mà là hướng nam, tức thị cổng hướng nam. Ngọ môn là mặt tiền tài Hoàng thành, ngày xưa chỉ mở cho vua đi, hay khi tiếp tục sứ giả nước ngoài, phía trên là Lầu Ngũ phụng, dùng để tổ chức một số cuộc lễ hàng năm của triều đình.
Trắng là khu vực nhà dân, quan lại, phần đậu xanh là Hoàng thành, trong đậu xanh có thịt mỡ là Tử cấm thành. So sánh cho vui thôi chứ đế đô không mềm mềm, thơm thơm như vậy.

Hoàng thành và Tử cấm thành gọi chung là Đại nội. Do vậy, nếu nói đến Hoàng thành sẽ ngụ ý cả Tử cấm thành, nhưng nếu nói đến Tử cấm thành thì nó chỉ là Tử cấm thành mà thôi. Vì chuyến đi này mà em ngồi khảo gu-gô-ô-pa, nhờ đó mà bớt cùi hơn tí.

Bước qua Ngọ Môn sẽ đến hồ Thái Dịch có cây cầu bắc ngang mang tên Trung Đạo. Hồ đầy sen, ngó xuống mới ngỡ ra em đi vào độ sen tàn. Chợt nhớ đến câu thơ của ai đó em quên mất tên:

Lá sen tàn tạ trong đầm
Nặng mang giọt lệ lặng thầm khóc hoa
”…

Chẳng hiểu tại sao lúc đó chợt nhớ đến hai câu thơ ấy mà nghe lòng dâng lên một nỗi buồn da diết.


Cá tung tăng dưới hồ


Bức tường cũ nát đối lập với gian nhà mới

Trước đây, khi chưa đến Huế, có một lần em dạo quanh một diễn đàn du lịch và đọc được một số đàm đạo về một cái sân tennis trong Hoàng thành, đại loại như: “tại sao trong một di tích thượng cổ lại có một sân tennis rất hiện đại. Điều đó thật ngớ ngẩn, vì sao lại phá vỡ phong cảnh của đại nội như thế”.

Em bị những quan điểm đó khắc vào đầu, khiến bản thân mình cũng trở nên Định kiến. Sau này khi thấy cái sân quân vợt ấy, em cũng kêu lên: “Ôi, một cái sân quần (vợt) trong khu Đại nội. Thật chả hiểu ra làm sao cả. Chắc trong quá trình trùng tu, tu chỉnh có pha trộn chút kim cổ vào cho nó hoành tráng”.

Em đã mất rất nhiều thời gian để tự mắc cỡ cho cái nhận xét thiển cận ấy của bản thân mình. Đó là khi em biết rằng cái sân quần vợt ấy không phải do người ta “thêm thắt” vào chuyện cổ kim, mà là sân chơi của vua Bảo Đại.

Định kiến một vấn đề đã là hiểm. Định kiến một vấn đề dựa trên “nghe hơi nồi chõ” càng hiểm hơn. Có câu nói: “Đi một ngày đàng học được một sàng dại. Sàng đi sàng lại cũng có một cái khôn”. Em thật tin điều đó sau chuyến đi này.

Có duyên với chín cái đỉnh đồng

Tham quan Đại Nội, em không đi theo lớp lang trước sau, phải trái mà đi bừa loạn xị, như việc đi phăm phăm qua Ngọ Môn, lượn hết một vòng rồi mới trở ngược lên lầu Ngũ Phụng. Ở đây, phía trước nhìn ra thấy cột cờ lớn Kỳ Đài, cờ bay phơ phới, quay lưng nhìn lại là tổng thể hình ảnh điện Thái Hòa. Ở giác độ này, Hoàng thành vẫn giữ được vẻ đẹp vàng son của một thời đã cũ.


Vẻ đẹp kinh kì nhìn từ lầu Ngũ Phụng. Tự sướng tấm ảnh chụp với cái trống lớn bên phải lầu Ngũ Phụng

Tuy nhiên, dư ba đọng lại nhiều nhất trong em là câu chuyện về chín cái đỉnh đồng (Cửu đỉnh) đặt trước Hiển Lâm Các, đối diện Thế Tổ miếu.

Cửu đỉnh được vua Minh Mạng ra chỉ dụ đúc vào năm 1836, khắc các hình tượng sông núi và mọi vật. Nếu Đại Nam nhất thống chí được xem là sách địa lý chính thức của triều đình nhà Nguyễn, thì Cửu đỉnh là một bộ “Đại Nam nhất thống chí” bằng hình ảnh, là một bách khoa thư của Việt Nam ở thế kỷ 19

Trước khi đi, em có tìm hiểu những nơi sẽ tham quan nhưng bỏ sót Cửu đỉnh, nên thật ra lúc ngó nghiêng mấy cái đỉnh đồng, em thấy chúng cũng thường ngày như cân đường hộp sữa. Chín cái đỉnh được xếp thẳng hàng thẳng lối, trừ cái đỉnh ở giữa được đặt cao hơn một tẹo, cũng không hiểu căn nguyên vì sao.

Nhìn những hình ảnh được trỗ trên đỉnh, chỉ biết thế thôi nhưng cũng không hiểu được gì. Đang tần ngần tính lượn luôn cho xong thì một đoàn du khách kéo đến. Anh hướng dẫn viên có nụ cười như mùa thu tỏa nắng khiến em cũng muốn… tỏa nắng theo. Thế là em đi theo anh, coi như em và Cửu đỉnh có … cơ duyên.

Nhờ thế, em biết được những điều muốn nói ẩn sau cổ vật. Ẩn sau những hình ảnh ấy là cả một hệ thống những tư tưởng về thời đại, những câu chuyện về một vương triều, là khát vọng về sự trường tồn cũng như sự lớn mạnh, giàu đẹp của sơn hà.

Em đứng nghe anh hướng dẫn thao thao bất tuyệt, mắt đảo như rang lạc, hết nhìn anh đến nhìn đỉnh, trong lòng bừng lên một cảm giác có thể gọi là lòng kiêu hãnh dân tộc.

Em chợt nhớ đến cái ngày xưa ấy, khi còn là một con bé nhân hậu, chăm chỉ học hành thế mà vẫn dốt đặc môn lịch sử, học đâu quên đó, đừng hỏi vì sao phụ huynh hiện thời than con như vạc. Ví em biết đi bụi từ thuở còn … thơ.

Trời ngày hôm đó trong xanh, mây trắng nắng vàng. Từng đoàn du khách dìu dặt, a ma tơ giai nhân tấp nập, các chị các anh tây đầu đội nón lá, mặc áo sao vàng, tay cầm quạt giấy, cả thảy vẽ thành một bức tranh đầy màu sắc, đầy nhựa sống.

Phượt ký củaLove Paradjse
(Còn tiếp)

Phượt kýHuế, viết cho nỗi nhớlà một trong 10 bài viết lọt vào vòng chung khảo của cuộc thi viếtBốn mùa phiêu dudo diễn đànPhuot.Vntổ chức.

IHay.Vnđộc quyền đăng 10 bài viết lọt vào vòng chung khảo của cuộc thi.

Bốn mùa phiêu dulà câu chuyện kể về những hành trình lang bạt, dù cô độc hay với bạn đồng hành, từ rừng đước Cà Mau đến địa đầu Sa Vĩ, từ Tây Nguyên sương trắng nắng tràn đến cực bắc Đồng Văn sắc màu nhớ thương, từ nơi một con gà gáy 3 nước đều nghe tiếng Apachai đến mênh mang Trường Sa, Hoàng Sa từng tấc đất thấm máu đồng bào. Từ châu Á diệu kỳ đến châu Phi hoang dã, từ châu Âu tráng lệ đến châu Mỹ tự do như cánh đại bàng.

Diễn đànPhuot.Vntổ chức cuộc thi viếtBốn mùa phiêu dunhân dịp kỷ niệm sinh nhật tuổi lên 7! Sau hơn một tháng khởi động cuộc thi, rất nhiều bài viết san sớt những hành trình đầy tính xiêu dạt, khám phá và trải nghiệm được gởi về dự.

Bạn có thể vào diễn đànPhuot.Vnđể đọc và bình chọn cho các bài viết dự thi.