Rào cản đó được diễn tả qua quy tắc xuất xứ như quy định về nguyên vật liệu để sản xuất ra sản phẩm may mặc phải đáp ứng yêu cầu từ sợi “yarn forward”, hoặc nguyên liệu để sinh sản ra sản phẩm vải dệt kim phải đáp ứng yêu cầu từ xơ “fiber forward”
Luật lệ xuất xứ như một chìa khóa, mở hoặc đóng. Các Ngọc (thực hành). Ngành dệt may, các doanh nghiệp cần phải lo nguồn nguyên liệu đầu vào thay thế cho nguồn nguyên liệu bấy lâu phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, Đài Loan. Trên cơ sở đó, các nhà xuất khẩu sẽ chọn ra phương án tốt nhất để dùng nguyên liệu truyền thống (Trung Quốc) hoặc vật liệu từ các nước thành viên TPP.
Ảnh: Lê Quang Nhật Ông Nam nhận xét, dệt may hiện là ngành được quan hoài nhất khi Việt Nam tham gia TPP, vì đây là ngành đóng góp cho kim ngạch xuất khẩu rất lớn, tạo công ăn việc làm nhiều. Có thể lấy tỉ dụ này để có thể dự đoán khả năng thương thuyết giữa Việt Nam và Mỹ. Tuy nhiên, hiệp nghị TPP có những rào cản nhất định đối với ngành dệt may. Các nước này là những thành viên của TPP.
Nhưng trái lại lề luật như “Yarn Forward” hoặc RVC là những lệ luật mang tính chủ quan nhằm hạn chế hoặc khuyến khích nhập cảng hoặc xuất khẩu của một số chủng loại hàng hóa. Bây chừ, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu mặt hàng may mặc theo luật lệ xuất xứ “Yarn Forward”. Quy tắc này dựa trên việc phân loại hàng hóa (HS) theo tổ chức thương chính thế giới (WCO) và bảng phân loại HS này được vận dụng trên toàn thế giới.
Ngoài dệt may, còn có những ngành sản xuất nào được xác định sẽ có lợi khi Việt Nam dự TPP? Theo đánh giá của một chuyên gia kinh tế, Việt Nam sẽ là nước được hưởng lợi nhiều nhất từ TPP. Với ngành chế biến gỗ tương đối thuận tiện vì trong thời gian qua, các nhà sinh sản gỗ du nhập rất nhiều gỗ từ Úc, New Zealand, Hoa Kỳ. Nếu như đổi thay nhập khẩu vật liệu từ một nguồn khác có giá cao hơn để sản xuất thì giá thành sản phẩm sẽ cao, liệu có cạnh tranh được khi tham dự TPP? Doanh nghiệp sẽ cân nhắc khi dùng cùng loại nguyên nguyên liệu ở các nguồn khác nhau, có thể giá thành sản xuất sẽ cao, nhưng xét về thuế suất giảm thì sẽ có lợi hơn hay không.
Hiệp nghị Đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) Thủy sản được xem là ngành có lợi thế khi Việt Nam tham dự TPP, bởi có nguồn nguyên liệu trong nước dồi dào.
Khi hiệp nghị TPP chính thức có hiệu lực với luật lệ xuất xứ có thể như vừa nêu, các doanh nghiệp có thể chọn nguồn vật liệu dệt từ đâu để đáp ứng các đề nghị của TPP? Liệu các nhà cung cấp nguyên liệu cho dệt may Việt Nam có chuyển di sản xuất qua Việt Nam? Để có thể tận dụng được những ưu đãi mà TPP mang lại cho ngành may mặc, các doanh nghiệp cần nắm rõ lề luật xuất xứ để nhập vật liệu từ các nước thành viên TPP như Malaysia và Hoa Kỳ.
Về cuốn các nhà đầu tư nước ngoài vào đầu tư vào ngành sinh sản sợi, dệt, nhuộm.
Trong bốn ngành đã vừa phân tách thì xem ra thủy sản là ngành có thể tranh thủ nhịp trọn hơn cả vì được từ khâu sinh sản vật liệu đến chế biến xuất khẩu. Để tạo nguồn cho ngành may mặc, đây là bài toán khó với Việt Nam giờ vì liên hệ đến ô nhiễm môi trường và nguồn nước cho ngành sinh sản này.
Để tận dụng có hiệu quả ưu đãi mang tính vững bền từ hiệp định TPP, các nhà xuất khẩu cần lưu ý về môi trường ao nuôi và thức ăn cho thủy sản. Chả hạn về nguyên phụ liệu, thương lượng xoay quanh đề nghị không nhập những loại bán thành phẩm thí dụ mũ giày, đế giày, các sản phẩm chưa hoàn chỉnh để làm sản phẩm hoàn chỉnh cho xuất khẩu. Trong bốn ngành hàng Việt Nam xuất khẩu lớn là dệt may, da giầy, thủy sản, và chế biết gỗ, chúng ta đã thấy khó khăn vẫn đang ở phía trước đối với ngành may mặc; ngành da giày, thủy sản, và chế biến gỗ tương đối thuận tiện khi TPP chính thức có hiệu lực.
Ngành sản xuất giày dép cũng tương đối thuận tiện, không khó khăn nhiều như ngành may mặc.
Theo như FTA được ký kết giữa Hoa Kỳ và Chile, lệ luật xuất xứ đối với mặt hàng này theo điều kiện về chuyển đổi mã số hàng hóa (CTH, CH) và hàm lượng khu vực (RVC) chả hạn như 30 – 35%. Theo hiệp định giữa Hoa Kỳ và Chile thì hàm lượng khu vực trong sản phẩm gỗ là 35%, giày dép là 55%. Theo ghi nhận, TPP có thể có quy định ân hạn ba năm để tạo bước đệm cho Việt Nam cuộn đầu tư vào ngành sinh sản sợi, vải.
Theo ông, doanh nghiệp Việt Nam nên suy nghĩ về TPP như thế nào cho chuẩn xác để có sự chuẩn bị tốt nhất? thương thuyết TPP, muốn khống chế hay không, một trong những nhân tố quan trọng nhất là lề luật xuất xứ hàng hóa trong mở cửa thị trường hàng hóa.
Đặc biệt là ngành thủy sản, đây là ngành mà Việt Nam có thế mạnh và lề luật xuất xứ không phải là rào cản nữa, đổi lại là rào cản về an toàn vệ sinh thực phẩm. Thực tại hiện giờ, nhiều địa phương rất ngại tiếp thụ các nhà đầu tư sợi, dệt, nhuộm.
Quy định về chuyển đổi mã số hàng hóa (CTH, CH) bây giờ được cho là lề luật mang tính công khai, minh bạch, và không mang tính chủ quan.
