Gặp tôi ngày 11.1, cô chuyên viên tham mưu tâm lý của bệnh viện có cái tên ngộ, Nguyễn Thị Thư Tình, vừa cười vừa nói: “Giới truyền thông có nhiều bài viết rất hay về nơi đây, nhưng họ lại dùng một số cách nói khiến chúng tôi lo ngại như “mối tình trên vùng đất chết”, “nơi không có bệnh nhân xuất viện”. Đây là bệnh viện như mọi bệnh viện, có khác gì đâu. Có bệnh nhân tử vong, nhưng cũng có người xuất viện”. Nơi cuộc sống mới bắt đầu Thư Tình nói đúng. Trước đó, bác sĩ Nguyễn Thành Long, giám đốc bệnh viện, cho tôi biết, nếu năm 2012 trong 795 lượt bệnh nhân được bệnh viện thu nạp và điều trị nội trú, có 370 bệnh nhân ra viện (chiếm 46,5%), thì năm 2013 con số này là 494/919 (53,7%). Ngoạn mục không kém, năm 2012 bệnh viện có 118/795 bệnh nhân tử vong (chiếm 14,8%), nhưng năm qua con số đó giảm còn 89/919 (9,6%). Bác sĩ Long nói: “Đây là nơi chăm sóc bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối thật, nhưng không phải là nơi cuối đời của họ mà là nơi khởi đầu cho một cuộc sống mới, cuộc sống không phân biệt, không kỳ thị”. Chiều ngày 10.1, trên đường dẫn thành viên câu lạc bộ Phóng viên y tế TP.HCM xuống khoa, Thư Tình nói: “Trừ một số bệnh nhân khoa săn sóc đặc biệt, những bệnh nhân còn lại như mọi người bình thường. Người khỏe mạnh được huy động làm vườn, quét sân, phân phối suất ăn, trồng rau, chăn nuôi”. Tựa vào góc tường của khoa nội B, ông Mạnh (*) nở nụ cười thật hiền khi thấy tôi từ xa. Nhìn bên ngoài, nếu không nói ra, có nhẽ không ai biết ông là bệnh nhân AIDS, bởi thân hình ông khá rắn rỏi và săn chắc. Năm nay 67 tuổi, ông cho biết mình có đến 30 năm chơi ma túy. Năm 2008, ông nhiễm HIV rồi chuyển sang AIDS không lâu sau đó. Năm 2010, ông được đưa đến bệnh viện bác ái vì thân thể quá suy kiệt. “So với lúc vào, giờ ông khỏe nhiều chưa?”, tôi hỏi. Ông hồ hởi nói: “Khỏe chứ, ngày nào tôi cũng đi lao động, ăn uống được, chẳng sợ gì cả. Lúc mới vào tế bào CD4 của tôi chỉ được 80 con/mm3, nhưng giờ lên đến gần 300 con/mm3 rồi”. Được bác sĩ chữa mạnh khỏe, ông Mạnh bảo giờ đây không còn nhớ tiếc gì ở cuộc thế này. Có chăng, ông hơi buồn vì gia đình không còn ai quan tâm. Ông cười buồn: “Năm đầu vào đây, các con tôi thảng hoặc còn vào thăm. Năm sau, từ khi tôi bán miếng đất bà nội để lại chia cho chúng, giờ chẳng còn đứa nào thăm nom”. Không có người nhà quan tâm, nhưng bên ông luôn có sẵn những y bác sĩ của bệnh viện có nhân và cả những người chung cảnh ngộ trong bệnh viện chia sẻ. “Tôi có một dĩ vãng không hay, nhưng giờ đây mọi chuyện đã khác. Ở đây tôi không đơn chiếc, sống bổ ích để chuộc lại lầm lỗi của mình xưa kia”, ông Mạnh nói. Ngày ngày, ông làm vườn, chăn nuôi, ai nhờ gì làm nấy, rồi ông còn tham dự nhóm đồng đẳng để tham vấn tâm lý cho những bệnh nhân khác. Đúng là bắt đầu một cuộc sống mới. Đi tìm sự phát triển bền vững Rộng 170ha, nằm trên một ngọn đồi trải dài hơn 1,5km thuộc địa bàn xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước, bệnh viện có nhân bình yên, xinh đẹp không khác gì khu nghỉ dưỡng vì một bên là rừng, một bên là con đường dẫn xuống lòng hồ thủy điện Thác Mơ. Khuya sớm 10.1, ngồi hóng mát với tôi tại khoảnh sân trước khoa cấp cứu, thầy thuốc Nguyễn Thành Long tâm tình: “Ở đây chuyên chăm nom và điều trị miễn phí bệnh nhân AIDS hộ khẩu TP.HCM tuổi cuối. Có được cơ ngơi hiện tại là nhờ sự quan hoài rất lớn của UBND TP.HCM và sở Y tế TP.HCM. Nhưng có điều từng lớp còn ít người biết đến nơi đây quá”. Băn khoăn của ông Long có cơ sở, vì đôi khi mới có đoàn đến thăm và tương trợ vật chất. Ắt tương trợ này được dồn cả cho bệnh nhân vì chế độ ăn mỗi người quá thấp, chỉ 15.000 đồng/ngày. Ngoại trừ một công ty dầu ăn cam kết tặng một năm miễn phí sản phẩm, những tương trợ khác khá bấp bênh. Bệnh nhân AIDS đều suy yếu miễn dịch, rất cần dinh dưỡng, kiến nghị tăng khẩu phần ăn lên 30.000 đồng/ngày chưa biết khi nào được UBND TP.HCM ưng ý. Thiếu thốn vật chất, nhưng bệnh viện có nhân luôn chứa chan tình người. Viên chức ở đây chỉ vài người sống ở Bình Phước, còn lại từ nhiều địa phương khác nhau đến. Gần nhất là TP.HCM, xa hơn có Lâm Đồng, Ninh Thuận, thậm chí là Cao Bằng, Bắc Kạn, Quảng Bình. Duyên cớ đến đây làm việc không ai giống ai, nhưng cả thảy đều có chung tấm lòng thương xót bệnh nhân. Thầy thuốc Nguyễn Thành Long nói: “Ai vào làm ở đây cũng đều gắn bó, rất ít người bỏ việc hay chuyển công tác. Nhưng do điều kiện làm việc đặc biệt,
Không chỉ tự đào tạo con người, ở bệnh viện Nhân Ái còn có mô hình tự xử lý nước thải bằng lau sậy rất hích, dự án thí nghiệm do UBND TP.HCM và sở Khoa học và công nghệ TP.HCM phê chuẩn vào năm 2012. Nước thải bệnh viện, vốn chứa nhiều mầm bệnh nguy hại, được dẫn vào các ô đất trồng lau sậy nhập về từ Đức. Ở đây, nước thải được bộ rễ lau sậy lọc thành loại nước không độc hại và thải ra ngoài theo thiên nhiên. Với cách này người ta không cần đầu tư máy móc, điện, hóa chất, vững bền với môi trường nhưng mà tằn tiện được uổng vận hành. Nếu thành công, dự án có thể khai triển ở những cơ sở y tế có nhiều đất.
Lòng Nhân Ái nảy nở “Một số tổ chức nước ngoài có thể chỉ trích cách điều trị bệnh nhân AIDS như thế này, nhưng nếu đến đây chứng kiến, có thể họ thay đổi suy nghĩ, vì cách làm này rất nhân bản”, bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa nhiễm bệnh viện Nhi Đồng 1 – TP.HCM, có mặt cùng chúng tôi trong chuyến đi nhận xét như thế. Nhân bản thật, vì bệnh nhân không chỉ được điều trị miễn phí, mà còn hoàn toàn tự nguyện, không ai ép buộc. Nhưng tôi tin có nhẽ không nhiều bệnh nhân của bệnh viện bác ái muốn về với xã hội bên ngoài, vì ở đây họ được sống chan hòa, thương tình, nâng đỡ, và đặc biệt, nếu tuân thủ điều trị, bệnh sẽ giảm ngoạn mục. Xuân là một trường hợp như thế. Năm nay 27 tuổi, nhỏ nhắn, xinh đẹp, cô cho biết khi nhập viện bệnh viện bác ái cách đây hai năm, cô thật sự trong cảnh “thập tử nhất sinh”. Xuân nói: “Khi đó em nằm ở khoa trông nom đặc biệt, còn ba tế bào CD4/mm3, nặng 30kg, mê sảng, da bọc xương, chỉ muốn ra đi thanh thản”. Nhưng sau một thời kì tuân điều trị, giờ đây Xuân khỏe ra không ngờ. Cô cho biết, mình đã lên được 42kg, tế bào CD4 tăng lên được 166 con/mm3! Tối 10.1, trong buổi giao lưu văn nghệ với các thành viên câu lạc bộ Phóng viên y tế TP.HCM, Xuân và một bệnh nhân đã hát tặng mọi người nhạc phẩm Yêu nhau chưa chắc sống cùng nhau. Tôi hỏi: “Sao em chọn bài hát buồn vậy?”. Xuân giải đáp: “Em hát để giải tỏa nỗi buồn. Nhưng em không buồn lâu đâu. Ngủ một giấc là quên hết quơ. Sống ở đây thật vui, không ai bị kỳ thị, phân biệt cả”. Vậy đó, bệnh viện bác ái đâu phải là “mảnh đất chết”, cũng chẳng phải là nơi “đặt dấu chấm hết thế cuộc”, “hạnh phúc muộn màng” dành cho bệnh nhân AIDS tuổi cuối. Bởi nhiều người trong số họ đã giảm bệnh thật ngoạn mục, nhiều người tìm lại niềm tin vào con người, và nhiều người cũng đã tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống. Từ ngọn đồi của bệnh viện đi xuống lòng hồ thủy điện Thác Mơ, người ta sẽ nhìn thấy bên phải là lò thiêu (bệnh viện độc nhất vô nhị của cả nước có lò thiêu!) và nhà tang lễ, nhưng bên ngược lại là những vườn rau xanh mượt, do bệnh nhân và nhân viên y tế cùng coi sóc. Ở đó, tôi thấy có những luống súplơ, rau lang, mồng tơi đang sinh sôi, nảy nở. Có có nhân, cuộc sống không mất đi mà luôn tiếp diễn. Bình Yên * Các tên bệnh nhân đã được thay đổi. |
Thứ Tư, 15 tháng 1, 2014
Cùng đọc lại Khi có nhân làm nảy mầm sự sống
